Biếng ăn là gì?

Biếng ăn là khi trẻ không chịu ăn đủ số lượng thức ăn cần thiết cho nhu cầu tăng trưởng và phát triển của trẻ, do sự mất ngon miệng và tình trạng này diễn ra trong một thời gian dài. Chứng biếng ăn thường gặp nhất ở trẻ từ 1 - 3 tuổi.

Dù không phải là bệnh lý, song nó có thể dẫn đến tình trạng thiếu nhiều chất dinh dưỡng quan trọng, ảnh hưởng tới sự phát triển chung của trẻ, dễ dẫn đến suy dinh dưỡng và dễ mắc các bệnh nhiễm trùng hơn...

Nguyên nhân và cách điều tri

1. Biếng ăn do tâm lý
Là nguyên nhân phổ biến nhất, do cha mẹ không hiểu tâm sinh lý trẻ hoặc khiến bữa ăn của trẻ trở nên căng thẳng. Chẳng hạn ngăn cản trẻ khám phá thức ăn, ép trẻ ngồi gò bó trong khi ăn, nhồi nhét thức ăn khi trẻ không đói...

Cách điều trị:

• Không dùng "vũ lực" để ép trẻ ăn. Cái mà bé cần là một bữa ăn vui và thoải mái. Chẳng hạn, bạn làm các món ăn hấp dẫn, ngon miệng, đầy màu sắc, kể cho trẻ nghe một câu chuyện vui về món trẻ đang ăn, chơi đùa với trẻ khi trẻ ăn... là những cách hay giúp trẻ ăn ngoan.
• Cho trẻ có sự chọn lựa, cho trẻ được tham gia vào bữa ăn càng nhiều càng tốt.
• Biến bữa ăn của trẻ thành trò chơi để trẻ tham gia một cách thích thú hơn.
• Đừng dùng kẹo hay bất cứ thứ gì làm quà thưởng cho việc ăn uống của con.
• Không bao giờ cho trẻ ăn lâu hơn 30 phút mỗi bữa.

2. Biếng ăn do bị bệnh
Trong khoảng thời gian trước, trong và sau khi mắc bệnh, trẻ thường biếng ăn. Một số bệnh trẻ thường gặp phải gây ra biếng ăn:

• Rối loạn tiêu hóa: Trẻ bị những bệnh đường ruột như tiêu chảy, viêm ruột cấp tính, hoặc kinh niên, gây biếng ăn thực sự.
• Bệnh nhiễm trùng: Hay gặp ở những bệnh nhiễm trùng tai mũi họng, viêm gan, viêm phổi, viêm màng phổi có mủ, viêm đường tiết niệu... Biếng ăn cũng hay xảy ra sau thời kỳ hồi phục của các bệnh nhiễm siêu vi.
• Một số bệnh ký sinh trùng như giun đũa, giun móc, sán lá, cũng là mầm mống làm cho trẻ suy yếu, kém ăn.
• Trẻ đau miệng, viêm họng, khi ăn và nuốt đau, nên ngại ăn và sợ các bữa ăn, lâu dần hình thành thói quen biếng ăn...

Cách điều trị:
Nếu do bệnh nhiễm trùng thì trước hết cần phải đi khám chuyên khoa để phát hiện các ổ nhiễm và điều trị tích cực.

Khi trẻ bệnh, cần kiên nhẫn dỗ dành và cho ăn làm nhiều bữa nhỏ và cho ăn tăng cường sau đợt bệnh. Tuy nhiên, không ép, kẻo bé sẽ bị biếng ăn do tâm lý.

Quan tâm hơn nữa tới tình hình sức khỏe của trẻ, phòng chống là biện pháp hàng đầu. Và khi trẻ mắc bệnh thì cần giúp bé chữa trị nhanh chóng, không để bệnh lai rai.

3. Biếng ăn sinh lý
Có những giai đoạn trẻ tự nhiên ăn ít hẳn đi trong vài ngày đến vài tuần mà vẫn chơi, vui vẻ. Các thời điểm này thường trùng với lúc trẻ học các kỹ năng mới: Biết ngồi, đứng, đi, học nói...

Cách điều trị:
Nên "sáng tạo" các món ăn dễ ăn và lạ miệng, động viên trẻ thật nhiệt tình để trẻ không bỏ bữa. Sau một đợt biếng ăn ngắn, trẻ sẽ lại ăn tốt, do đó các bậc phụ huynh tránh nhồi nhét, thúc ép trẻ khiến trẻ mất tinh thần.

4. Do bữa ăn không hợp lý

• Trẻ ăn không đủ lượng thực phẩm cần thiết, lâu dần trở nên biếng ăn. Hoặc do thời gian ăn uống của trẻ không khoa học. Cũng có trẻ biếng ăn vì ăn vặt nhiều trước bữa chính.
• Do cách chế biến thức ăn không phù hợp khẩu vị trẻ hay thực đơn quá đơn điệu. Thức ăn cứng, không thích hợp với lứa tuổi của trẻ...
• Cho thức ăn thay thế sữa mẹ không đúng, cho trẻ ăn dặm quá sớm và khối lượng nhiều, thay đổi thức ăn thất thường, cho ăn nhiều một lúc thức ăn mới lạ chưa quen tiêu hóa.

Cách điều trị:
Cần kiểm tra và sửa đổi lại cách cho ăn và kiểm tra chất lượng thức ăn của trẻ.
Chế biến thức ăn phù hợp với lứa tuổi và bộ răng sữa của bé, thay đổi nhiều loại thức ăn đa dạng và ngon miệng để bé không bị ngán.
Tập cho bé ăn đa dạng nhiều loại thực phẩm khác nhau ngay từ 5 - 7 tháng tuổi.